Vanaf 1 april kunnen de meer dan een miljoen huiseigenaren met een (bank)spaar-, leven- of beleggingshypotheek hun hypotheek veel gemakkelijker oversluiten of aflossen. Nu nog staat daar een flinke boete van de Belastingdienst op omdat de fiscus eist dat zulke hypotheken minimaal vijftien jaar onaangeroerd blijven.

Wie voor die tijd aflost of oversluit, moet inkomstenbelasting betalen over het spaar- of beleggingsdepot dat aan de hypotheeklening gekoppeld is. Over de beleggings- of spaarwinst die de huiseigenaar in al die jaren over dat vrijgevallen vermogen heeft gemaakt, moet de huiseigenaar dan 40,8 of 52 procent belasting betalen.

Die belastingboete verdwijnt dus over bijna twee maanden. Dat schreef staatssecretaris Wiebes van Financiën woensdagavond aan de Tweede Kamer. Het parlement had om deze maatregel gevraagd.

De dreigende fiscale naheffing ontmoedigt huiseigenaren met spaar- of beleggingshypotheken om van hypotheekvorm te veranderen of de schuld versneld af te lossen. Bij deze hypotheken mag de huiseigenaar in elk geval de eerste vijftien jaar zijn hypotheekschuld niet verlagen. Sterker nog: zulke hypotheken bevatten een sterke financiële prikkel om gedurende de hele looptijd van dertig jaar niets af te lossen. Omdat veel Nederlanders met hoge, aflossingsvrije hypotheken na 2008 gebukt gingen onder restschulden, wil het kabinet het aflossen van de hypotheek nu juist stimuleren. Nederlanders die na 2013 voor het eerst een huis kochten krijgen alleen hypotheekrenteaftrek als ze de eigenwoningschuld in dertig jaar volledig afbetalen.

Huizenbezitters die al eerder kochten, mogen de rente op hun aflossingsvrije, spaar-, leven- en beleggingshypotheken wel blijven aftrekken, maar onder hen zijn er veel die zich niet langer senang voelen bij een hoge schuld die minimaal 15 jaar in stand moet blijven.

'Veel mensen zijn door het instorten van de woningmarkt huiverig geworden voor hoge schulden en willen liever elke maand iets aflossen', zegt productmanager Martin Hagedoorn van de Hypotheekshop. Hij is daarom tevreden met de maatregel: 'Deze consumenten hebben nu de mogelijkheid om voor een hypotheekvorm te kiezen waarbij ze wel boetevrij kunnen aflossen.'

Met het vervallen van de fiscale boete zijn niet alle obstakels voor het opzeggen van de spaar- of beleggingshypotheek verdwenen. Geldverstrekkers kunnen een boete in rekening brengen als de klant zijn hypotheek tijdens de looptijd wijzigt. 'Dat kan in sommige gevallen een hogere schuld opleveren aan het einde van de looptijd', waarschuwt een woordvoerder van ING. Datzelfde zegt de Rabobank, die verwacht dat het voor de meeste klanten verstandiger is hun spaarhypotheek voort te zetten: 'Op lange termijn leidt dat waarschijnlijk toch tot de snelste aflossing van de schuld.'

Bron: De Volkskrant, 9 februari 2017